Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Πορεύσου όπου αντέχεις (αλλιώς: Χριστούγεννα 2010)

Σήμερα γεννιέται «παιδίον νέον». Παιδί διαφορετικό, όχι σαν αυτά που έχουμε συνηθίσει. Και γεννιέται γιατί έχει έναν και μοναδικό σκοπό και έναν στόχο: Να κατακλύσει με την αγάπη του όλη την κτίση, για να γίνει κι εκείνη νέα. Και φυσικά, μέσα στην κτίση, ο πραγματικός του στόχος είναι ο άνθρωπος· εμείς, εσύ. Και θα καταβάλει για την επίτευξη αυτού του στόχου κάθε προσπάθεια, με όποιο κόστος κι αν έχει αυτή, ακόμη και την ίδια του τη Ζωή.

Ακούγεται περίεργο να αναφερόμαστε στο Χριστό που σήμερα γεννιέται με όρους μίας σύγχρονης, στοχοκεντρικής, μαξιμαλιστικής προοπτικής. Αλλά έχουμε μάθει τα πάντα πλέον να τα εντάσσουμε μέσα σε σχέδια, να αναζητούμε τους κρυφούς στόχους. Γαλουχημένοι, πλέον, στο περιβάλλον της (επιλεκτικής) υπερπληροφόρησης, είμαστε ικανοί να βλέπουμε, ή μάλλον να αποκαλύπτουμε, τα μυστικά που όλοι προσπαθούν να μας αποκρύψουν. Όλα τα σχέδια και τους στόχους εκείνων που προσπαθούν να μας πάρουν «κάτι». Τα χρήματά μας, την πίστη μας, την πατρίδα μας, την ταυτότητά μας... Και βάζουμε εμείς τον αντίθετο από εκείνους στόχο: Να τους ανατρέψουμε. Και η μάχη των στόχων μπορεί πλέον να ξεκινήσει. «Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν».

Και έτσι πορεύεται αμείλικτα ο χρόνος και μας βρίσκει να αναμασούμε τις σάρκες μας και να φοβόμαστε τη σκιά μας. Αδελφός εναντίον αδελφού, συμφέρον εναντίον συμφέροντος, στόχος εναντίον στόχου. Και κάπου εκεί, πίσω από το προσωπείο της «γνώσης» και του αγώνα, κρυμμένη και αμίλητη η ψυχή του καθενός μας. Πλημυρισμένη από το φόβο, γεμάτη από την οργή για την καταπάτηση των δικαιωμάτων, ξαναμμένη από την κάψα της αντιδικίας και της αντεκδίκησης. Για δες; Είναι ο Χριστός μέσα της; Το πιο πιθανό είναι πως θα πεις: Μπα! Δεν χωράει! Είναι τόσα πολλά αυτά που καταλαμβάνουν τον χώρο της...

Αγαπητοί φίλοι, που κάνετε τον κόπο να διαβάσετε αυτό το κείμενο: Μην βιαστείτε να αναφωνήσετε «αίσχος! ετούτο το κείμενο μας καλεί να παραχωρήσουμε ”γη και ύδωρ” στους εχθρούς της πατρίδας/του λαού/των εργαζομένων/των ορθοδόξων». Όχι, βέβαια. Το κείμενο αυτό έχει σκοπό να πει τούτο: «Πορεύσου όπου αντέχεις!». Διάλεξε ΕΣΥ τι είναι αυτό με το οποίο θέλεις να ασχολείται η ψυχή σου και τι είναι αυτό που της δίνει τη γαλήνη και την κάνει να ζει στο φυσικό της περιβάλλον: την κοινωνία με τις άλλες ψυχές, τους άλλους ανθρώπους, και την κοινωνία με τον Θεό. Διάλεξε ΕΣΥ και όχι αυτοί που σε προσεγγίζουν από κάθε λογής μέσο επικοινωνίας, από τη γειτονιά σου και από οπουδήποτε αλλού.

Πορεύσου όπου αντέχεις! Αντέχει η ψυχή σου την (εκάστοτε) μάχη; Δώσε την με όλη σου την καρδιά. Αλλά δώσε την όπως την έδωσε και το «νέον παιδίον»: Με αγάπη για τον αδερφό σου και με σεβασμό προς όλους. Και μη ξεχάσεις τον βασικό σου στόχο: Ο βασικός στόχος της ζωής σου δεν είναι τίποτα από αυτά που θα μείνουν σε αυτό τον κόσμο. Βασικός στόχος της ζωής σου είναι η γιγάντωση της ψυχής σου, που πραγματοποιείται βάζοντας μέσα της κι άλλους ανθρώπους, και όσο το δυνατόν περισσότερους, και βάζοντας γύρω από όλους τον Χριστό. Αυτή είναι η υγιής ψυχή. Αγωνίσου όσο μπορείς. Φτάσε όπου αντέχεις. Αλλά μην χάσεις, χάριν των άλλων στόχων σου, τον μέγιστο στόχο. Την ψυχή σου.

Οι ημέρες είναι δύσκολες – και να μην το βλέπαμε, το έχουμε ακούσει πλέον χιλιάδες φορές. Μπορούμε όμως να εμπνεόμαστε από το «νέον παιδίον», από τον νέο τρόπο Του, που αν και πέρασαν δύο χιλιετίες ο τρόπος του δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να γίνει ο συνήθης. Κι έτσι παραμένει πάντα ο νέος. Δες με πιο τρόπο το «νέον παιδίον» επετέλεσε το μεγαλύτερο, το ανθρωπίνως αδύνατον, το προαιώνιο σχέδιο· την Θεία Οικονομία: Με Αγάπη και με ειρήνη, χωρίς θόρυβο και τυμπανοκρουσίες. Ταπεινά, ξεκινώντας από το σπήλαιο της Βηθλεέμ και καταλήγοντας στο Σταυρό και την Ανάσταση, δηλαδή τη θυσία. Βάλε το στην καρδιά σου και διδάξου. Και έπειτα πορεύσου στη ζωή σου.

Αντιστάσου σε εκείνα που σε κάνουν να ζεις με τρόπους που δεν θέλει η ψυχή σου. Αντιστάσου ακόμη και στο κείμενο αυτό, αν δεν προτείνει αυτό που πραγματικά θέλει η ψυχή σου. Τη ζωή σου και την ψυχή σου δεν μπορεί κανείς να σου την πάρει, ούτε από το πορτοφόλι σου, ούτε από την ταυτότητά σου, ούτε από την πατρίδα σου, ούτε από την κάρτα σου. Ζήσε τη ζωή σου όσο καλύτερα μπορείς και όσο καλύτερα η ψυχή σου θέλει και αντέχει!

(Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην Πνευματική Πολιτεία, 25/12/2010)

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Ο Χριστός γεννήθηκε!

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην «Πνευματική Πολιτεία», στις 19/12/2010, Κυριακή των Αγίων Προπατόρων, από Αβραάμ έως Ιωσήφ του μνήστωρος.

Σήμερα στους ναούς μας ακούσαμε ένα από τα πιο περίεργα ευαγγελικά αναγνώσματα. Στο μεγαλύτερο μέρος του ήταν μία συνεχής παράθεση ονομάτων. «Αβραάμ εγέννησε τον Ισαάκ, Ισαάκ εγέννησε τον Ιακώβ...» κτλ. Γιατί άραγε έγινε όλη αυτή η παράθεση των ονομάτων; Τι έχουμε να ωφεληθούμε εμείς από αυτή;
Δυστυχώς, ο Ιησούς αμφισβητήθηκε, έγινε σημείο αντιλεγόμενο από πολλούς, σε όλη τη διάρκεια των αιώνων. Ο Ματθαίος, που είναι ο συγγραφέας του ευαγγελίου αυτού, θέλησε πριν καν ξεκινήσει την εξιστόρησή του να δείξει σε όλους τους ανθρώπους, και κυρίως στους ομοεθνείς του Εβραίους όλων των αιώνων, που δεν πίστεψαν και σταύρωσαν τον Χριστό, ότι ο Χριστός είναι ένα πρόσωπο ιστορικό, που εκπλήρωσε τις προφητείες που είχε λάβει ο περιούσιος λαός του Θεού, ο Ισραήλ. Και μαζί με εκείνους, να διαβεβαιώσει γι’ αυτή την αλήθεια και όλους εμάς, τον νέο Ισραήλ, τους πιστούς που είμαστε πλέον, ανεξάρτητα από την εθνική καταγωγή μας, ο νέος περιούσιος λαός του Θεού.
Ο Χριστός έλαβε σάρκα και οστά από το γένος του Δαβίδ, όπως διακήρυσσαν αιώνες πριν οι προφητείες. Έτσι ο ευαγγελιστής Ματθαίος, σε μία εποχή και σε μία φυλή (των Εβραίων) που συντηρούσαν με ακρίβεια γενεαλογικά δένδρα, χωρίς πολλά λόγια και περιττά στολίδια μας διδάσκει την πρώτη και βασικότερη αλήθεια: Ο Χριστός σαρκώθηκε και είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας!
Γιατί, όμως, είναι ο Μεσσίας; Από που φαίνεται αυτό; Συνεχίζει ο Ματθαίος και εξιστορεί τη γέννηση. Προσέξατε πόσο απλά την περιέγραψε; Σε επτά μόλις στίχους. Απλά και σταράτα. Γιατί η Αλήθεια δεν θέλει φτιασίδια. Αποκάλυψε με λίγες λέξεις πως η Παναγία γέννησε Υιόν, χωρίς να γνωρίσει άνδρα, μόνο με τη δημιουργική επενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Άρα, το παιδί αυτό δεν ήταν ένα κοινό παιδί, ήταν μία εκ νέου δημιουργία ενός νέου Αδάμ, το ίδιο το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο οποίος έγινε Υιός της Παρθένου!
Πολλά παράδοξα μας επεφύλαξε η ενανθρώπηση του Χριστού! Η Παρθένος, γέννησε. Η γέννα έγινε χωρίς οδύνες. Το παιδί ήταν Θεός και άνθρωπος – ένα πρόσωπο (ο Υιός του Θεού) με δύο φύσεις: την Θεϊκή και την ανθρώπινη. Εκείνος που δεν χωράει πουθενά γιατί έπλασε το σύμπαν, χώρεσε στην κοιλιά μιας γυναίκας! Εκείνος που βρίσκεται ως Θεός στους κόλπους του Θεού Πατρός, βρίσκεται και στους κόλπους μιας γυναίκας Μητρός! Εκείνος που δοξολογούσαν ακαταπαύστως οι αγγελικές δυνάμεις στον επουράνιο θρόνο, γεννιέται σε φάτνη. Και οι άγγελοι εκπλήσσονται ακόμη περισσότερο και αρχίζουν να αντιλαμβάνονται κι εκείνοι ότι ο Θεός είναι η ένσαρκη Αγάπη. Διδάσκονται μέχρι και οι επουράνιες δυνάμεις από την συγκατάβαση του Θεού προς τους ανθρώπους και δοξολογούν για τη χαρά που έγινε σήμερα στην πλάση!
Ήδη τα λόγια που είπαμε είναι πάρα πολλά. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, ως μέτοχος της αποκεκαλυμμένης και σαρκωμένης Αλήθειας, είπε πολύ λιγότερα. Εμείς ως ατελείς φτιασιδώνουμε τα λόγια, προσπαθούμε να προσθέσουμε συναίσθημα για να τα κάνουμε πιο εύκολα, πιο κατανοητά. Η αλήθεια, όμως, που εκφράζει ο Ευαγγελιστής είναι πολύ απλή. Ο Χριστός γεννήθηκε... Ο ΧΡΙΣΤΟΣ γεννήθηκε...
Σε λίγες μέρες θα εορτάσουμε τα Χριστούγεννα. Φίλε και φίλη... Κάτσε λίγο στην άκρη, όταν θα ξεκουράζεσαι από τις τελευταίες δουλειές και τα τελευταία ψώνια που πρέπει να διεκπεραιώσεις για να κάνεις πιο επίσημη αυτή τη μεγάλη μέρα, κάτσε στην άκρη και αναλογίσου την απλότητα αλλά και την ασύλληπτη για τον νου πραγματικότητα αυτής της φράσης: «Ο Χριστός γεννήθηκε». Άσε για λίγο στην μπάντα όλα αυτά που σε κάνουν να θυμώνεις κάθε μέρα. Άσε αυτούς που φωνάζουν για κρίση, για πολιτικούς, για χρήματα και οικονομίες. Είναι χρήσιμα κι αυτά αλλά τώρα έχει δικαίωμα και η ψυχή σου να αναπαυθεί και ο νους σου να γαληνεύσει. Έστω και για λίγες μέρες του χρόνου, έχει θέση και ο Χριστός στη ζωή σου. Ο Χριστός γεννήθηκε! Ψιθύρισε το στην καρδιά σου, θαύμασέ το με το νου σου!

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

Για εκείνους που είναι «πιο Έλληνες» από τον Μεγάλο Αλέξανδρο

Πως άραγε έβλεπε το θέμα των διαφορετικών εθνοτήτων ο Μέγας Αλέξανδρος, ένας από του Μέγιστους των Ελλήνων διαμέσου των αιώνων; Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που ο Μέγας Αλέξανδρος πραγματώνει την έννοια «οικουμενικός» και «παγκόσμιος». Ας ρίξουμε μια ματιά στα ίδια τα λόγια του, που εμένα προσωπικά με εντυπωσίασαν και με ξένισαν ιδιαίτερα, αν τα αντιδιαστείλω με τους σύγχρονους «υποστηρικτές» του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Την πιο χαρακτηριστική έκφραση της πολιτικής του Μεγάλου Αλεξάνδρου για τη γεφύρωση των αντιθέσεων μεταξύ ηπείρων, λαών και φυλών αποτελεί το γεγονός, όταν στην Ώπη, στις όχθες του Τίγρητος, συγκέντρωσε όλους μαζί, Μακεδόνες (Έλληνες) και Πέρσες (Ασιάτες), για να προσφέρουν ενωμένοι θυσίες στους θεούς. Και ανέπεμψε ευχή για «ομόνοια και ειρήνη και κοινωνία μεταξύ όλων των ανθρώπων», μήνυμα ενδεικτικό του οικουμενικού Ελληνισμού:
«Σας εύχομαι, τώρα που τελειώνουν οι πόλεμοι, να ευτυχήσετε με την ειρήνη. Όλοι οι θνητοί από δω και πέρα να ζήσουν σαν ένας λαός, μονοιασμένοι για την κοινή προκοπή. Θεωρήστε την οικουμένη πατρίδα σας, με κοινούς τους νόμους, όπου θα κυβερνούν οι άριστοι, ανεξαρτήτως φυλής. Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι στενοκέφαλοι, σε Έλληνες και βαρβάρους. Δεν με ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών, ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν. Τους καταμερίζω με ένα μόνο κριτήριο, την αρετή. Για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας, και κάθε κακός Έλληνας είναι χειρότερος από βάρβαρος. Αν ποτέ σας παρουσιαστούν διαφορές, δεν θα καταφύγετε ποτέ στα όπλα, παρά θα τις λύνετε ειρηνικά. Στην ανάγκη θα σταθώ εγώ διαιτητής σας. Το θεό δεν πρέπει να τον νομίζετε σαν αυταρχικό κυβερνήτη, αλλά σαν κοινό πατέρα όλων, ώστε η διαγωγή σας να μοιάζει με τη ζωή που κάνουν τα αδέλφια στην οικογένεια. Από μέρους μου, σας θεωρώ όλους ίσους, λευκούς ή μελαμψούς, και θα ήθελα να μην είστε μόνον υπήκοοι της κοινοπολιτείας μου, αλλά μέτοχοι, όλοι συνέταιροι. Όσο περνάει από το χέρι μου, θα προσπαθήσω να συντελεσθούν αυτά που υπόσχομαι. Τον όρκο που δώσαμε με την σπονδή απόψε, κρατήστε τον σαν συμβόλαιο αγάπης».
[Σε μετφρ. Α.Σταυρόπουλου – Μ.Τρεμούλη, «Δικαίωμα ή και να είσαι διαφορετικός; Ορθόδοξη θεολογική προσέγγιση και προοπτική», ΕΕΘΣΠΑ ΜΑ’ (2006) σ.260]
[Θωμά Ιωαννίδη, «Αγία Γραφή και Παγκοσμιοποίηση, Σημεία σύγκλισης και απόκλισης», Εκδόσεις Πουρναρά 2009]

Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2010

«Σφάξε με, αγά μου, να αγιάσω...»

Θαύμασα την ομιλία του Σεβασμιωτάτου Ναυπάκτου στην Πάτρα. 
Ατράνταχτα πιστεύω ότι Ορθοδοξία είναι αυτό το ανοιχτό πνεύμα, που σε κάνει να σκέφτεσαι με χαρά, που σου δίνει νόημα ύπαρξης, που σου χαρίζει την κοινωνία με τα πρόσωπα και κυρίως με το πρόσωπο της Αλήθειας. 
ΔΕΝ είναι Ορθοδοξία εκείνα που σε κάνουν μόνο να μισείς και να βλέπεις εχθρούς (παπικούς, αντίχριστους κτλ). Και αν πρέπει κάποιοι να αγωνιστούν για τα δίκαιά της, αυτοί δεν είμαστε όλοι, όσο μάλιστα έχουμε Ιερά Σύνοδο. Οι πολλοί ας ασχοληθούμε με την ψυχούλα μας και το πως θα την κάνουμε να ανοίξει προς τα έξω, αντί να δηλητηριαζόμαστε με φανατισμούς και τάχα αγώνες και μαρτύρια. Και τότε θα δούμε ότι οι εχθροί που προσπαθούμε να πολεμήσουμε με φοβέρες και απειλές θα κατατροπωθούν από μόνοι τους!


Το πλήρες κείμενο της ομιλίας από τη Ρομφαία
(πολλά «εύγε» στη Ρομφαία!)
 
 
Copyright © Κατ' ἄμφω
Blogger Theme by BloggerThemes Design by Diovo.com